Als haar vader een nieuwe, Nederlandse vriendin krijgt en bij haar intrekt, moet de Vlaamse Nadia haar thuis en vrienden achterlaten. Ze komt in Zaltbommel terecht, heeft er plots een broer, Ron, bij en moet naar een nieuwe school. Maar de problemen stapelen zich al snel nog meer op. Haar nieuwe broer ziet haar liever gaan dan komen, haar moeder in Tibet heeft vooral oog voor zichzelf en op school wordt ze ongewild het slachtoffer van heftige pesterijen. Wat moet Nadia doen, als ze ook nog eens verliefd wordt en de speelbal wordt van een serie van gebeurtenissen die ze amper kan overzien?
Spanning
Helen Vreeswijk staat bekend als een schrijfster van spannende en realistische boeken die je als lezer aan het denken zetten. Loverboys, Chatroom, Eerwraak en Overdosis, de titels spreken voor zich. Vreeswijk werkte jarenlang bij de recherche en kent dus alle ins en outs van zowel het politiewerk als de misdaden die worden gepleegd. Ze zocht altijd al naar een uitlaatklep voor wat ze zoal meemaakte en vond deze in het schrijven voor jongeren.
Dicht bij jezelf
Vreeswijks boeken staan midden in het echte leven. Ze schuwt grof taalgebruik niet en geeft haar personages zo nodig heel ruwe kantjes mee. Ze kiest niet alleen voor de kant van het slachtoffer. Vreeswijk probeert de situatie juist van verschillende kanten te belichten. Judas is niet alleen het verhaal van de gepeste Nadia, maar ook van pester Ron en van één van de meelopers op school die via dagboekfragmenten haar kant van het verhaal vertelt. Hiermee kiest Vreeswijk niet voor de makkelijke weg, waardoor haar boodschap extra lading krijgt.
Boodschap
Dat is waar het boek gaat wringen. Hoewel Vreeswijks intenties goed zijn, ligt die boodschap er wel heel dik bovenop. Natuurlijk kunnen mensen tot inkeer komen, maar in Judas had ik vooral het idee dat de auteur zo graag haar punt wilde maken dat ze haar personages woorden in de mond legde die ze in het normale leven niet zo zouden zeggen. In een dagboekfragment van de meeloper weet deze precies tot het waarom van pesten en pesters door te dringen als ze schrijft ‘ik durf geen hoge cijfers te halen, want als je hoofd boven het maaiveld uitsteekt hakken ze het af.’ En ‘Ze zijn jaloers, worden onzeker en gaan dan in de aanval.’ Maar wie spreekt hier nu precies?
Stijl
Wat Judas ook niet helpt is de stijl waarin het boek geschreven is. Hoewel Vreeswijk door het gebruik van meerdere perspectieven en het op gezette tijden ver- en onthullen van cruciale informatie de spanning weet op te drijven, doen de clichématige dialogen en de weinig originele beschrijvingen daar tegelijkertijd veel aan af. Problemen van een personage worden in een lange innerlijke monoloog geïntroduceerd; beschrijving van emotie is vooral een vertellen van emotie, niet een laten zien. Beeldspraak komt amper voor in Vreeswijks zakelijke politietaal. Misschien dat deze directe taal anderen wel aanspreekt, maar ik vond het jammer. Volgens mij zou haar boodschap veel beter aankomen als deze er niet zo dik bovenop zou liggen en zo zou worden gebracht dat je je als lezer niet stoort aan onlogische constructies in het verhaal. Daarom geef ik dit boek maar twee sterren.
