Q & A Judith Visser

Judith Visser is de succesvolle schrijfster van de Young Adult boeken Stuk en Trip. Verder heeft ze ook nog Tegengif, Tinseltown, Ysabella, Oversteken, en Time-out op haar naam staan. In november komt haar boek Zeemansbruid uit en ze heeft ook nog plannen voor een nieuwe Young Adult thriller. Redenen genoeg om Judith een paar vragen te stellen.

Je boeken staan bekend om hun originele thema’s. Hoe kom je aan die onderwerpen? Doe je voornamelijk ideeën op uit de krant en het internet? Of zijn bepaalde thema’s soms ook wel eens een beetje autobiografisch?
Ik moet eerlijk bekennen dat ik bijna nooit kranten of andere nieuwsberichten lees. Het is vaak allemaal zo negatief, daar heb ik geen zin in. Dan lees ik liever een goed boek… 
Mijn onderwerpen ontstaan vooral door terugkerende gedachten: zodra er iets is wat steeds opnieuw terugkomt in mijn hoofd dan weet ik dat ik daar iets mee moet doen en dan schrijf ik er een boek over! 
En ja, in elk boek zit wel iets autobiografisch. Kleine dingetjes. Zo zit de hoofdpersoon in Stuk op dezelfde middelbare school als waar ik vroeger op zat, en woont het personage Stan in Trip in dezelfde flat waar ik een paar jaar geleden zelf woonde. Dat soort details vind ik grappig om er in te verwerken, dan gaat het verhaal tijdens het schrijven extra ‘leven’ voor mij.

Er is bijna geen Nederlandse schrijver die zoveel emoties bij me teweegbrengt als jij. Je schrijft op een dusdanige manier dat ik iedere keer weer het gevoel heb een rol te spelen in jouw boeken. Woede, afschuw, opwinding, verdriet, medelijden, alle emoties die je personages voelen, voel ik ook. Het kan bijna niet anders dan dat je totaal in de huid kruipt van je personages. Hoe doe je dat? Praat je, op momenten dat je niet schrijft, tegen je personages? Stel je ze gedurende dag vragen?
Wat een fijn compliment!
Ja, ik verplaats me inderdaad volledig in het personage. Dat is ook de reden dat ik vanuit de ‘ik’-vorm schrijf. Maar het is niet zo dat ik tegen ze praat of zo, haha, het is meer zo dat zodra ik begin met schrijven ik op dat moment dat personage word. Zoals een actrice die in de huid van iemand kruipt, zo doe ik dat ook met schrijven. Method writing, noem ik het.
Ik hoor dan ook echt hun gedachten en voel hun gevoelens.

In Trip is Amber – naar mijn mening – nogal overmoedig in haar zoektocht naar Yuriko en begeeft ze zich in een duistere wereld. Wat zou jij doen als je in zo’n situatie verzeild zou raken?
Ik denk dat elke zeventienjarige anders is, inderdaad. Zelf was ik op die leeftijd behoorlijk onverschrokken, waarschijnlijk meer dan tegenwoordig, en misschien heb ik Amber daar een beetje op gebaseerd. Ik stapte overal op af. Als ik in Ambers situatie zou zitten dan zou ik (toen ik zeventien was, maar nu ook) alles op alles zetten om mijn hond terug te vinden. Grotendeels op dezelfde manier zoals Amber het aanpakt, maar ik zou nu ook hulp inschakelen van bijvoorbeeld de media. Hoe meer mensen er van weten, hoe groter de kans dat de hond wordt teruggevonden. 
Maar aan de andere kant zou ik nooit bij die geschifte neef in die flat zijn gebleven, en zou het dus allemaal ook niet eens gebeurd zijn, haha. Amber wilde, en dat is denk ik typisch voor een zeventienjarige, koppig zijn en een statement maken tegenover haar moeder door weg te blijven. Dat is haar helaas duur komen te staan…

Je houdt verschrikkelijk veel van honden. Hoe was het om over illegale hondengevechten te schrijven? Vond je het niet moeilijk om over de soms misselijkmakende details te schrijven? Moest je er af en toe afstand van nemen?
Het was vreselijk. Ik heb er helaas ook een soort angst voor pitbulls aan overgehouden. Destijds woonde ik nog in Rotterdam Zuid en daar heb je veel van die honden lopen, vaak met hetzelfde soort ‘kijk-mij-eens-stoer-zijn-met-mijn-vechthond’-baasje. Ik wilde er niet meer langs lopen als ik ze zag, en nam dan een omweg. 
Het idee voor het Trip ontstond nadat mijn oudste hond Romy in het park was aangevallen door zo’n pitbull, dat wil ik nooit meer meemaken. 
Er zijn natuurlijk ontzettend veel goede, lieve pitbulls en staffords, want het zijn de meest trouwe en intelligente honden die je maar kunt bedenken, maar juist vanwege die eigenschappen worden ze door de verkeerde mensen vaak misbruikt voor slechte dingen zoals hondengevechten. En ik kan vanaf de buitenkant niet zien of een hond oké is of niet… dus als ik met mijn eigen honden ben loop ik er uit voorzorg met een grote boog omheen. Omdat ik weet wat er kan gebeuren…
Het schrijven was belangrijk voor me, want ik wilde mensen ervan bewust maken dat die gevechten niet alleen in Amerika gebeuren maar ook gewoon bij ons om de hoek!

Hoe kom je aan de namen van je personages? Gebruik je namen uit je omgeving? 
Namen verzinnen wordt met elk boek lastiger. Soms ga ik naar zo’n babysite waar namen opstaan, en dan scroll ik er doorheen tot ik ineens een naam zie die passend is voor mijn personage. Andere keren zijn het verwijzingen, zo is Tender uit Oversteken een verwijzing naar het liedje Love Me Tender van Elvis, is Riley vernoemd naar Riley Keough, en de hond Shep komt uit het liedje Old Shep (ook van Elvis). Maar vaak is het gewoon heel lang nadenken, en voordat mijn manuscript af is zijn de meeste personages minstens vier keer van naam veranderd!

Je boeken roepen nogal eens heftige reacties op. Hoe ga je daarmee om? Leg je kritieken naast je neer, dit is immers je schrijfstijl en de verkoopcijfers liegen er niet om, of trek je het je wel aan en doe je er iets mee?
Ik heb het vooral met mijn laatste (volwassen) boek Time-out zwaar te verduren gekregen. Daar zitten een paar heftige scenes is waarin een vrouw een man seksueel mishandelt, en dat is bij veel mensen in het verkeerde keelgat geschoten. Er werden zelfs handgeschreven brieven naar mijn uitgeverij gestuurd en op internet las ik steeds weer dat Judith Visser toch echt ‘een behoorlijk zieke geest’ moet hebben. Pfff…
Ach, ik maak me er niet druk meer om. Ik schrijf de boeken zoals mij dat het beste lijkt, en ik geloof niet in censuur. Zodra je je als schrijver gaat inhouden, snij je alleen jezelf maar in de vingers, het is een enorme beperking. In een film zit ook wel eens een gore scene. Nou, dan doe je even je ogen dicht, en daarna kijk je weer verder. 
Ik vind mijn scenes functioneel, ze zijn nodig om een bepaald beeld op te roepen bij de lezer. Een psychopaat is bij mij een echte psychopaat, en niet eentje die zich er met twee zinnetjes vanaf maakt en de rest moet de lezer dan maar zelf invullen.

Is het schrijven van een Young Adult anders voor jou dan het schrijven van boeken voor volwassen? Zo ja, waar uit zich dat in?
Gek genoeg ervaar ik daar geen verschil in! Sterker nog, Stuk en Trip, die nu dus als jeugdthrillers in de winkels liggen, waren in eerste instantie geschreven (en uitgebracht) als volwassen thrillers. Maar vanwege de jeugdige hoofdpersonen (16 en 17) en de dingen die ze meemaken is het inderdaad meer iets voor Young Adults, bij nader inzien!
In november komt mijn nieuwste thriller voor volwassenen uit, Zeemansbruid, en daarna schrijf ik voor het eerst twee nieuwe Young Adult thrillers. Ik heb er veel zin in! De ideeën zitten in mijn hoofd en af en toe schrijf ik al iets op. Tot nu toe gaat dat precies hetzelfde als het schrijfproces voor mijn volwassen boeken. Maar misschien moet je het me nog een keer vragen als die twee YA thrillers straks klaar zijn, wie weet blijkt het dan inderdaad anders te zijn geweest, haha.

Je bent druk bezig met de laatste hand te leggen aan een nieuw boek. Is het ook een thriller? Kun je een heel klein tipje van de sluier geven?
Zeemansbruid is dus een thriller voor volwassenen, maar net zoals met al mijn boeken is het eigenlijk gewoon voor iedereen leuk dus ook voor young adults! Hoofdpersoon is de vierentwintigjarige Ursula Klein. Zij is rechercheur bij de Rotterdamse politie. Op een dag worden er op verschillende plekken in Rotterdam naakte, levenloze vrouwenlichamen aangetroffen. Ursula gaat op onderzoek uit, en komt er al snel achter dat niets is wat het lijkt…

Wat was jouw favoriete boek toen jij nog een Young Adult was en waarom?
Dat was Lady of Hay van Barbara Erskine. Het is een heerlijke dik boek dat gaat over een jonge journaliste die zich, bij wijze van experiment, onder hypnose laat brengen. Ze komt hierdoor terecht in haar vorige leven, en daar gebeurden behoorlijk wat bloeddorstige dingen. Inmiddels heb ik alle boeken van Barbara Erskine gelezen en ze zijn allemaal prachtig, maar Lady of Hay blijft mijn favoriet! Het is trouwens ook het enige boek van haar dat naar het Nederlands is vertaald: Als het verleden heden wordt.
Het is niet echt een YA, maar ik las het toen ik zelf vijftien was en kon het niet wegleggen!

Je leest voornamelijk Engelstalige boeken. Welk boek moeten onze Young Adults gewoon lezen volgens jou?
Ik denk dat coming of age boeken zoals Prep van Curtis Sittenfeld en Marjorie Morningstar van Herman Wouk erg leuk zijn voor jongeren om te lezen! Ook Girl in Translation van Jean Kwok is mooi.

Op young-adults.nl plaatsen we ook tips voor schrijvers van Young Adults. Heb jij één tip voor aspirantschrijvers?
Wees origineel, en schrijf met lef! Als je altijd maar tussen de lijntjes schrijft, zul je nooit boven de massa uitsteken.

Heb je een favoriete spreuk of quote die je met mij en onze lezers wil delen?
It’s nice to be imporant, but it’s more important to be nice.
Wees aardig, de wereld wordt er zoveel mooier van!