Als het aankomt op het oeuvre van Tahereh Mafi zal ik alles wat ze schrijft zonder enige twijfel aanschaffen en verslinden in no time. Mafi is gekend voor haar beeldende, poëtische en metaforische schrijfstijl waarmee ze menig lezer met de Vrees Me serie heeft weten veroveren. Ook haar kinderboeken – Verdermeer en Welkwoud – en haar contemporary novel – Een Bijna Eindeloze Afstand – zijn gekenmerkt door haar unieke schrijfstijl. Mafi’s nieuwste werk, ook contemporary, Een Intens Gelukkig Gevoel ontbreekt ook niet aan haar kenmerkende stijl en talent voor schrijven. Ik wil graag meegeven dat dit boek best wordt ingeleid met trigger warnings met betrekking tot onderwerpen zoals zelfverminking, dood (overlijden en suïcidale gedachten), depressie en terreur. Deze recensie bevat mogelijk spoilers (met betrekking tot Tahereh Mafi’s Een Intens Gelukkig Gevoel).
Verhaal
2003 – er heerst spanning in de Amerikaanse moslimgemeenschap. De Verenigde Staten heeft net de oorlog verklaard aan Irak, en onzerkerheid heerst hierdoor alom. Identiteit is een grote vraag onbeantwoord; mensen durven zichzelf niet te uitten uit angst voor wat hun identiteit mogelijks teweeg kan brengen. Een Intens Gelukkig Gevoel gaat meer specifiek over Shadi. Shadi is een 17-jarige moslimtiener die tracht zich te navigeren in deze onzekere tijden. Tezamen met deze overkoepelende spanning gericht naar de moslimgemeenschap probeert Shadi zich sterk te houden. Zeker gezien haar thuissituatie ook niet al te makkelijk is en met de dag verergert. Een Intens Gelukkig Gevoel is een verhaal dat probeert te ontdekken wat het betekent om jezelf te zijn. Wat er kan gebeuren als je jezelf kwijtraakt. Door de ogen van Shadi verkent de lezer het innerlijke en externe conflict dat er ontstaat binnenin een persoon wanneer de maatschappij en de dierbaren in iemands leven zich tegen je lijken te keren. Wanneer alles wat mis kan gaan ook werkelijk misgaat, en hoe het voelt wanneer een intens gelukkig gevoel zich aan je onttrekt. Zelfs wanneer het enige wat je probeert te doen is dat gevoel terug te voelen.
Belangrijke thema’s en onderwerpen
Een Intens Gelukkig Gevoel is een boek dat omgaat met zware onderwerpen. Mafi slaagt er echter in om zulke onderwerepn op een heel toegankelijke manier op de pagina te zetten. Eén zulk onderwerp is het verliezen van jezelf. Wanneer het leven zo overweldigend wordt en alles zich maar blijft opstapelen dat je bijna niet anders kan dan de grip op jezelf te verliezen. Dit is het geval is voor protagonist Shadi. Tahereh Mafi toont de menselijkheid en normaliteit aan die gepaard gaat met verdriet en het kwijtraken van jezelf, en dat het meer dan normaal is om om hulp te vragen wanneer het nodig is.
Een algemeen thema dat heel belangrijk in dit boek is communicatie. Een Intens Gelukkig Gevoel is een verhaal waar communicatie een gegeven blijkt te zijn dat vaak ontbreekt. Door een gebrek aan communicatie ontrafelen zich zekere evenementen die voor onheil zorgen en bijdragen aan het zelfverlies van onder andere Shadi en andere personages. Het boek toont dan ook aan dat gebrek aan communicatie kan worden tegengewerkt door wél te communiceren.
Schrijfstijl
Zoals Mafi’s andere werken, is Een Intens Gelukkig Gevoel ook gekenmerkt door de typische ‘Mafi Metaforen’ die het verhaal alleen maar sterker maken. Waar sommige woorden je ziel strelen, slaan andere in als een moker die eisen dat je intens meevoelt met Shadi. Doordat de metaforen zo bij je naar binnen rijken, zorgt Mafi ervoor dat herkenning ontstaat tussen de lezer en Shadi – dat gevoel van van jezelf niet te kunnen zijn en hoe het voelt om je af te zonderen van de wereld omdat non-begrip sterker is dan wat dan ook. Het verhaal aan zich in combinatie met de schrijfstijl van Mafi zorgt voor een spiegel die je wordt voorgehouden en vraagt voor zelfreflectie beide naar je innerlijke, alsook naar je externe wereld.
Tahereh Mafi is naast haar metaforische stijl ook bekend voor het omzeilen van belangrijke plotpunten in een verhaal tot wanneer ze echt nodig zijn, dat is in dit boek niet anders. Doorheen het verhaal wordt de lezer stukjes uit het leven van Shadi aangegeven, die langzaam een kader vormen voor de protagonist die we vanuit een eerste persoons perspectief volgen. We leren aan het begin dat Shadi’s broer is overleden en dat ze haar vader dood wil. Deze twee factoren lijken verbonden te zijn maar Mafi geeft niet meteen mee waarom. De lezer moet de herinneringen van Shadi herbeleven om haar als persoon te kunnen begrijpen. Wat is er met haar broer gebeurt? En waarom zijn haar gevoelens naar haar vader toe beklad met wrok? Een Intens Gelukkig Gevoel is een tapijt waarvan elk ingeweven detail belangrijk is om het geheel tot zijn recht te laten komen.
Ervaring
Tahereh Mafi grijpt wederom bij de keel. Ze slaagt er steeds in om de exacte emoties op te roepen waar we niet altijd toegang tot hebben. Haar sterke pen werkt in op de pathos van de lezer. Mafi’s zinnen slaan in als bliksem, en bewegen zich in je binnenste met een klinkende echo. Een Intens Gelukkig Gevoel ontdekt wat het betekent al dan niet jezelf te zijn. Wat het betekent hoe het verliezen van jezelf kan leiden tot een breuk tussen jezelf en de wereld rondom je. Dit is vormgegeven in een metaforische jas zoals alleen Tahereh Mafi dat kan doen. Het verhaal doet aan introspectie door de lezer in de schoenen van Shadi te plaatsen. Mafi schuwt niet weg van emoties, maar trekt ze net met een harde hand vanuit het diepste van de mens naar boven.
