Het wereldfenomeen dat zich nooit volledig uit het voetlicht verwijdert – dat is Suzanne Collins’ besteller De Hongerspelen. Met een filmadaptatie van zijn prequel, Een Ballade van Slangen en Zangvogels, die vorig jaar op het zilveren scherm verscheen en een onlangs aangekondigde, andere prequel, Sunrise on the Reaping, blijft Suzanne Collins en haar De Hongerspelen universum relevante literatuur.
Onlangs kwam dan ook de geïllustreerde versie van dit meesterwerk uit bij van Goor (2024). Ik had het genoegen om een recensie-exemplaar te ontvangen van dit tijdloze meesterwerk en mezelf terug in de wereld van Panem, en zijn brood en spelen, te wagen.
Verhaal
De Hongerspelen is een boek waarvan vrijwel iedereen weet waarover het gaat. De wereld is de afgelopen tien jaar sinds zijn publicatie en de succesvolle adaptaties helemaal in de ban van dit verhaal en de spiegel die het onze maatschappij voorhoudt.
De Hongerspelen is gezet in een post-apocalyptisch Noord-Amerika dat in het verhaal “Panem” heet. Panem is opgedeeld in dertien districten, waarvan elk district hun eigen goederen hebben dat ze leveren aan het Kapitool. Onze protagonist, Katniss Everdeen, woont in een van de armste districten, namelijk District 12. Het district waar kool vandaan komt en bekend is omwille van hun koolmijnen.
Panem wordt getekend door een jaarlijks fenomeen gekend als “De Hongerspelen”. Een wedstrijd gebaseerd op het Latijnse idee van “panem et circenses” – brood en spelen – een gegeven dat staat om het volk te entertainen en hun goedkeuring te krijgen door middel van eten en vermaak. De uitdrukking komt voort uit Satire X van de Romeinse dichter Juvenalis. Deze “Hongerspelen” hebben als regels dat er uit elk district twee jongeren worden gekozen tussen de leeftijd van 12 en 18, één jongen en één meisje, die dan moeten vechten tot de dood tot er maar één winnaar overblijft. Het idee achter deze spelen is om de oorlog die Noord-Amerika voor het ontstaan van Panem heeft verwoest, te herdenken. In De Hongerspelen offert Katniss zichzelf op als deelnemer voor District 12 nadat haar zusjes naam wordt getrokken; Katniss neemt hierdoor haar plaats in.
Het boek volgt Katniss haar deelname aan de spelen alsook de openbaring van de werking van Panem en hoe de mensen over alle districten onderdrukt worden onder de toorn van de hoofdstad, het Kapitool.
Canon
De van Dale omschrijft “canon” als “het geheel van de zaken, werken, personen enz. die in een vakgebied algemeen als belangrijk worden erkend, zodat iedereen ze eigenlijk zou moeten kennen: de historische canon de belangrijkste gebeurtenissen en personen uit de geschiedenis”. Echter betrekt canon zich ook tot literatuur – werken die frappant en bijdragend zijn aan de literaire wereld tout cours.
Onlangs bracht BookTuber, Jack Edwards, een YouTube video uit met de titel “moderne boeken die in de toekomst “klassiekers” zullen zijn (en waarom je ze moet lezen)” [modern books that will be “classics” in the future (and why you should read them]. Waarbij, in zijn video hij De Hongerspelen aanhaalt en introduceert als “een van de belangrijkste boeken” van deze generatie”.
Ik kan niet anders dan met dit statement en gedachtengoed akkoord gaan. De Hongerspelen is een reflectie van onze eigen maatschappij tot een extreem uiterste van mensen die elkaar voor sport moeten vermoorden terwijl dit wordt uitgezonden om de wereld te “entertainen”. Een “extreem uiterste” dat niet zo extreem is als het lijkt, aangezien dit een directe reflectie is van onze huidige maatschappij en hoe mensen machteloos toekijken terwijl onschuldige mensen worden uitgemoord omdat de leidinggevenden geen hand uitsteken. Denk hierbij maar aan de respectievelijke oorlogen in U]Oekraïne en Palestina; waar onschuldige mensen worden uitgemoord en de wereld machteloos toekijkt en smeekt voor verandering. De Hongerspelen zijnfictionele aard is altijd al een dubbelzijdig mes geweest, want zijn fictionele aard is veeleer gebouwd op de terreur en horrors van onze eigen hedendaagse maatschappij, iets wat Suzanne Collins keer op keer in al van haar boeken onderlijnt.
Het is deze continue reflectie, onderlijning en relevantie naar onze eigen problemen dat dit boek zo memorabel maakt. Wat ervoor zorgt dat het nog steeds wordt opgebracht in conversaties en mensen aansporen om dingen te zeggen zoals “wat er nu in de wereld gebeurt lijkt heel sterk op gegeven uit De Hongerspelen.” Dat is ook omdat De Hongerspelen, zoals eerder vermeld, niet meer is dan een spiegel naar de maatschappij toen en elementen gebruikt die al gebeurd zijn en blijven gebeuren. Het is de alarmbel op het dorpsplein die blijft rinkelen. Het is het boek dat nooit zijn continue relevantie van zich af zal kunnen zetten.
Geïllustreerde Editie
Deze geïllustreerde editie die 16 jaar na het originele debuut verschijnt, is een prachtige herwerking van een klassieker. Met een kraaknette vertaling door Maria Postema en pracht-illustraties door Nico Delort, is dit een must have-boek om op je kast te hebben staan. Het is de perfecte editie om jezelf terug in de wereld van De Hongerspelen te wanen, ditmaal met visuele impulsen van prachtige zwart-wit illustraties om u tegen te zeggen.
Dit boek is een pracht van een boek met een verhaal dat altijd relevant zal blijven en tot op heden een van de beste werken die ik ooit heb gelezen zal zijn. Tien jaar sinds ik het voor het eerst heb gelezen en nu weer, blijft het een steevaste vijf sterren krijgen. Dit is verplichte literatuur.
