Het leven van de tienjarige Yanek staat op het punt drastisch te veranderen wanneer de Duitsers in 1939 Polen binnenvallen. In het begin lijkt het nog mee te vallen: Yaneks vader denkt dat de Duitsers binnen zes maanden weer vertrokken zijn en bovendien zien ze er best grappig uit, hoe ze in eendenpas door de straten lopen. Maar het duurt niet lang voordat Yaneks leven compleet op z’n kop wordt gezet. Hij mag niet meer naar school, de synagoge wordt in brand gestoken en om Yaneks wijk wordt een enorme muur gebouwd. Yaneks buurt verandert in een getto dat wordt volgestouwd met joden, en dat is nog maar het begin van alle ontberingen…
Zoals de titel van dit boek al verklapt, heeft Yanek namelijk in maar liefst tien concentratiekampen gezeten en ze wonder boven wonder ook nog eens allemaal overleefd. Het begon op zijn dertiende, toen hij in zijn eentje naar concentratiekamp Plaszów werd gevoerd. Daarna kwam hij onder andere terecht in Birkenau, Auschwitz, Sachsenhausen en Bergen-Belsen, waar hij de gruwelijkste dingen meemaakte. Alles werd van hem afgepakt, vrienden stierven, hij werd gemarteld en uitgehongerd en heeft twee dodenmarsen gelopen, honderden kilometers door de sneeuw en kou, zonder eten en warme kleren. Maar ondanks alles wat hem werd aangedaan, had Yanek maar één doel: de oorlog overleven.
Waargebeurd
Yaneks verhaal is gebaseerd op het verhaal van Yanek – of zoals hij nu heet: Jack – Gruener, en dat maakt dit boek des te indringender. Deze jongen heeft werkelijk zo veel verschrikkelijks meegemaakt, dat het bijna niet meer te bevatten is. Hij is nazi-monsters Amon Goeth en Josef Mengele tegengekomen en heeft een tijdje gewerkt in de beroemde fabriek van Oskar Schindler. Hij is in de oorlog bijna zijn hele familie kwijtgeraakt en zijn leven in de kampen heeft hem voorgoed veranderd. Maar toch is hij nooit zijn wil om te overleven en vooral ook zijn menselijkheid kwijtgeraakt. Hoe slecht zijn situatie ook is, toch blijft hij het goede in mensen zien en helpt hij anderen, ook al is dat soms ten nadele van zichzelf. Hij is niet gevangene B-3087, enkel een nummer voor de nazi’s. Hij is Yanek Gruener en hij zal deze hel overleven.
Voor jonge en oudere lezers
Uit de bovenstaande alinea’s blijkt al dat De jongen die tien concentratiekampen overleefde geen vrolijk boek is. Het is een behoorlijk heftig verhaal dat de Tweede Wereldoorlog van alle kanten belicht. Toch betekent dit niet dat het tegelijkertijd ook een moeilijk verhaal is. Het is op een gemakkelijke, vlotte manier geschreven, wat dit boek ook erg toegankelijk maakt voor wat jongere lezers. Alan Gratz’ schrijfstijl sleurt je mee in het verhaal en zorgt ervoor dat je gewoon móét weten hoe het verder gaat met Yanek. Of je nu een tiener, een young adult of een volwassene bent, dit boek grijpt je vast en laat je niet meer los.
Een verhaal dat je niet snel zult vergeten
De jongen die tien concentratiekampen overleefde heeft heel veel indruk op me gemaakt. Het is zware kost, maar toch op zo’n manier geschreven dat je haast wel door moet blijven lezen. Yaneks verhaal is aangrijpend en indringend en zorgde er regelmatig voor dat het kippenvel op m’n armen stond, en daarom kan ik niet anders dan dit boek vijf sterren geven. De jongen die tien concentratiekampen overleefde is een verhaal dat je niet snel zult vergeten.
2 gedachten over “Alan Gratz schrijft een indringend en aangrijpend oorlogsverhaal”
In de boekhandel kreeg ik een proefboekje van deze bij een ander boek wat ik kocht. Het lijkt me een erg mooi boek om te lezen.
Heftig hoor.
Ik lees niet echt dit soort boeken omdat ik er echt niet tegen kan om dit soort verhalen te lezen, maar als dit boek in de bieb komt moet ik het wel lezen.