Q & A met Michelle Harrison

Michelle Harrison heeft met De 13 schatten een opmerkelijk debuut neergezet waar elfen eens niet de vriendelijke wezens zijn, maar juist het omgekeerde: ze zijn duister, kwaadaardig en houden ervan om Tanya te pesten en te knijpen tot het uiterste. Niet echt prettig voor Tanya die al van jongst af aan de onooglijke pestkoppen kan zien, maar er met niemand over mag praten. Gezien het ‘ongeluksgetal’ in de titel, heb ik de auteur 13 vragen gesteld. Het resultaat is dan ook een mooi interview waar Michelle Harrison vertelt dat ze de droom had om schrijfster te worden en hoe ze dat is geworden door het schrijven van haar debuut, waarvan ze nooit gedacht had dat het over elfen zou gaan.

Wanneer realiseerde je voor het eerst dat je schrijfster wilde worden?
Toen ik ongeveer veertien jaar was, realiseerde ik me dat ik schrijven heel leuk vond. Ik ben altijd dol op verhalen geweest en las heel erg veel, dus wilde ik een eigen verhaal proberen te schrijven en te creëren. Ik begon met het schrijven van korte verhalen en kwam erachter dat ik er redelijk goed in was. Tegen de tijd dat ik van school ging, had ik de droom om schrijfster te worden.

Wat heeft je geïnspireerd om De 13 schatten te schrijven?
Vanaf mijn zestiende was ik vastbesloten om op een dag een boek te schrijven, ook al had ik nooit gedacht om over elfen te schrijven. De inspiratie kwam toen ik een boek ontdekte genaamd Faeries van Brian Froud en Alan Lee. Ik had nog nooit gezien dat elfen op zo’n soort manier werden gepresenteerd; duister, soms kwaadaardig, en verontrustend realistisch. Het boek trok mijn interesse en het duurde niet lang voordat ik besloot om mijn verhaal hierop te baseren.

Waar haal je jouw ideeën en inspiratie vandaan? Doe je iets speciaals om geïnspireerd te raken?
Inspiratie kan overal vandaan komen: boeken, plaatsen, mensen, voorwerpen. Ik baseerde het hoofdpersonage, Tanya, op mijn nicht. Net als ik, is ze een groot lezer. Haar naam betekent ‘elfen koningin’, wat eigenlijk toevallig was, maar passend voor het personage.
Ik heb ontdekt dat ik het meest wordt geïnspireerd door visuele dingen zoals beelden en voorwerpen, en daarom is mijn huis ook vol van allerlei schilderijen van elfen, armbandjes en oude sleutels. Ik houd ervan om interessante dingen om me heen te hebben, vooral als ze oud zijn – ik vraag me dan af wat hun geschiedenis is, wat al een verhaal op zichzelf is.

De 13 schatten is gebaseerd op mythologie over elfen. Heb je veel onderzoek gedaan of heb je juist veel verzonnen om zo je eigen mythes en legendes te maken voor het verhaal?
Het is een mix van alle twee. Tijdens mijn onderzoek zijn er veel dingen gevonden die hun weg vonden in de boeken: dingen zoals het Zalige Hof en het Onzalige Hof, elfen baby’s die werden verwisseld met mensen (wisselkinderen) en de manier om jezelf te beschermen tegen ongenoegen van elfen, zoals het dragen van rood. Al deze dingen zijn bekend in folklore over elfen. De dertien schatten is ook een legende die ik vond, hoewel het erg onduidelijk is. Ik bouwde mijn verhaal op al deze dingen en paste deze aan zodat het bij mijn verhaal aansloot. Bijvoorbeeld, er zijn veel referenties naar het Zalige en Onzalige Hof, maar ik kon geen reden vinden waarom er twee waren. Dus bedacht ik er een. Ik vind het leuk om folklore en feitelijke dingen in mijn boeken te verweven, het helpt om deze meer echt te laten worden ook al is het maar fantasie. Sommige wezens, echter, zoals de afvoerbewoner en miezemuis, zijn puur ontsproten uit mijn fantasie.

Zijn er plaatsen, zoals het beulswoud en de deneholes, en het dorp echt bestaande plekken?
Ja, dat zijn ze. Ik ben opgegroeid naast een plaatst genaamd Hangman’s Wood, het is in het echt veel kleiner dan in de boeken, maar de deneholes bestaan werkelijk in dat bos. Ik was er als kind door gefascineerd en ik wist dat ik dit op een of andere manier in mijn verhaal wilde verweven. Het dorp, Tickey End (Tikkerseind) is verzonnen, hoewel ik het idee voor de naam van een klein dorpje heb waar ik eens ben geweest: Lickey End!

Hoe lang heb je over het schrijven van De 13 Schatten gedaan?
Het heeft me bijna een jaar gekost om de eerste versie te schrijven, ook al had ik een andere baan bij een bar. Ik deed er nog eens drie jaar over om een agent of uitgever te vinden, en in die tijd herschreef ik het boek meerdere keren om het te verbeteren. Zelfs toen ik eindelijk een uitgever vond, en een redacteur kreeg, was er nog steeds werk te doen, dus in totaal duurde het ongeveer vijf jaar. Dit klinkt als een hele lange tijd, maar ik heb gehoord dat dit veelal het gemiddelde is voor een eerste boek.

Wat was het meest verrassend dat je hebt geleerd tijdens het schrijven van je boek(en)?
Het meest verrassend was dat het me lukte om het af te maken. Daarvoor had ik een poging gedaan om een verhaal te schrijven dat ik al na drie of vier hoofdstukken opgaf – ik voelde me overdondert en wist niet waar het verhaal heen ging. Met De 13 schatten voelde ik me vanaf het begin zekerder, ook al had ik nog geen idee of ik kon afmaken. Pas toen ik halverwege was wist ik dat het een heel realistische mogelijkheid was, en daarna toen ik elke keer dacht om het op te geven herinnerde ik mezelf aan de hoeveelheid werk die ik erin had gestoken wat me de moed gaf om door te gaan.

Heb je wanneer je schrijft een bepaald werkschema?
Ik zou het moeten hebben, maar ik heb het niet. Ik heb een part time baan werkend voor een uitgever, en ik werk twee dagen per week aan mijn eigen boeken. Maar deze dagen worden vaak gespendeerd met allesbehalve schrijven – het beantwoorden van e-mails van lezers, het organiseren van schoolbezoeken et cetera. Vaak gebeurt het schrijven in de avonden en in het weekend. Ik geef het toe, ik ben een workaholic. Wanneer ik werk aan een eerste versie voor een nieuw boek probeer ik tussen de 2000-3000 woorden per dag te schrijven. Het minimum woordaantal moet 1000 zijn – en vaak werk ik tot laat om er zeker van te zijn dat ik dit haal.

Was het moeilijk om een uitgever te vinden?
Zo voelde het destijds. Het duurde drie jaar en ruwweg vijfentwintig afwijsbrieven voordat ik een agent vond die mijn werk leuk genoeg vond om me in te laten schrijven. Een agent had eerder interesse getoond, maar zelfs nadat ik veel veranderingen in het boek had gemaakt, hun suggesties volgend, werd het uiteindelijk afgewezen, wat erg moeilijk was. Uiteindelijk geloof ik dat dit het boek alleen maar sterker maakte. Sindsdien heb ik gehoord dat er schrijvers zijn die zelfs tachtig afwijzingen hebben gehad voordat ze enig succes hadden, dus ik spreek van geluk.

In het Nederlands is alleen nog maar het eerste boek uit de trilogie uitgegeven, maar je hebt al twee andere geschreven. Welke van de drie boeken is je favoriet en waarom?
In termen van hoeveel ik genoot van het schrijven, dan is De 13 schatten mijn favoriet. Het was voor zo’n lange tijd mijn kleine project, en ik schreef wanneer ik maar wilde. Er was geen deadline, en geen druk. Ik leerde hiervan heel veel over schrijven. Maar in termen van verhaal, denk ik eigenlijk dat het tweede en derde boek spannender zijn. Van alle drie is waarschijnlijk het derde (De 13 geheimen) mijn favoriet – maar misschien komt dat omdat deze het meest recent en nog fris in mijn geheugen ligt.

Welk van de personages in De 13 schatten is jouw favoriet en waarom en is er een personage dat het dichts bij je eigen persoonlijkheid ligt?
Rood is mijn favoriete personage, zonder twijfel. Ze is gewoon geweldig om over te schrijven en ze leidt een heel eigen leven! Ze is serieus onevenwichtig – haar broertje is gestolen door elfen en ze doet er alles aan om hem terug te krijgen. Wanneer iemand alles heeft verloren zoals zij, is er geen weet waar zij toe in staat zijn, en zoals de serie verder gaat was zelfs ik verbaasd over haar beslissingen. Wat vreemd is, is dat Rood niet in de eerste versie van De 13 schatten zat! Ik had het idee om haar tegen het eind van het verhaal erin te stoppen en bewaarde haar voor het volgende boek, maar besloot om haar in het eerste verhaal al te introduceren om meer spanning en intrige eraan toe te voegen. Ik ben zo blij dat ik dit heb gedaan – ze werd de drijvende kracht voor het tweede en derde boek.
Ik denk niet dat ik bepaalde personages speciaal vind. Van al de personages heb ik wel iets gemeen met Fabian, die heel open is – soms brutaal. Er is me vaak verteld dat ik erg direct ben naar mensen toe, wat – denk ik – waar is, hoewel ik er een hekel aan heb om iemand te kwetsen. Er zijn bepaalde dingen aan andere personages die ik bewonder en wenste dat ik ze had. Bijvoorbeeld hoe moedig en impulsief Tanya en Rood zijn, maar door over hen te schrijven is het op een bepaalde manier wensvervullend.

Wat doe je wanneer je niet aan het schrijven ben?
Ik geniet ervan om van mijn lezers te horen en steek veel tijd in het beantwoorden van hun berichten op mijn website. Ik lees, bovenal fictie, en vind het leuk om naar de bioscoop te gaan of DVD box sets te kijken – mijn huidige favoriet is Dexter!
Ik geniet er ook van om oude huizen – vooral waar het spookt – te bezoeken en plan om er dit jaar veel meer te bezoeken omdat mijn volgende boek een spookverhaal is.

Heb je enkele suggesties voor mensen die schrijver willen worden?
Lees zo veel als je kan. Je leert wat een goed verhaal maakt. Oefen: houd een dagboek bij, schrijf korte verhalen, doe mee aan competities. Concentreer je op het afmaken van een verhaal voordat je begint met perfectioneren – ‘finishing is half the battle’. Vewacht niet meteen succes – onthoudt dat het veel jaren kan duren voordat iets wordt gepubliceerd. Als laatst, geef niet op!