Lisa van Campenhout wist een naam voor zichzelf te maken met haar debuut Bijna Echt (Blossom Books 2020) waarmee ze de Jonge Jury Debuutprijs wist te veroveren in 2021. Persoonlijk heb ik haar debuut nog niet kunnen lezen, maar als het net zo goed is als haar tweede boek Anders, Beter dan kijk ik met veel enthousiasme uit om me te verdiepen in de schrijfwereld van Lisa van Campenhout.
Deze recensie bevat mogelijks spoilers voor Lisa van Campenhouts nieuwste boek Anders, Beter (2022).
Verhaal & Plot
Anders, Beter is een contemporary verhaal dat zich afspeelt in Amsterdam. We volgen Maja die door omstandigheden en een uit de hand gelopen situatie bij haar oom, tante en nicht in Amsterdam gaat wonen. Van Campenhout begint meteen met het schetsen van de situatie op een manier die de lezer niet verward maar eerder zodat je meteen mee bent met het verhaal. Dit vond ik heel aangenaam, alsook dat elk nieuw aangereikt plotpunt en subplot ervoor zorgde dat ik het boek bijna niet kon neerleggen en ik uiteindelijk tot twee uur ’s nachts aan het lezen was tot ik het eindelijk uit had.
Wat ik wel spijtig vond en mijn enige mindere opmerking over dit boek is, is dat op het einde alles in heel korte tijd een resolutie moest krijgen. Doorheen het boek krijgen we de hele tijd informatie mee waarmee de lezer moet uitmaken wie nu echt de slechterik is in het verhaal alsook dat iedereen wel slechte dingen doet en niemand volledig goed is, en dit op een heel gestage manier die leek te lijden naar een grote resolutie waardoor alles op zijn plek zou vallen. Echter, vond ik dat op het einde alles gehaast werd afgekapt en snel tot een einde gebracht werd met situaties die veel vragen bij mij opriepen en semi uit het niets kwamen. Hierdoor vind ik dat er enkele dingen meer aandacht hadden kunnen krijgen en beter afgehandeld hadden kunnen worden verhaal-gewijs – zoals Maja en de fles rode wijn en het hele puder-complot. Daarnaast vond ik het verhaal heel goed in elkaar zitten, alleen het overhaaste einde deed de opbouw van een boek spijtig genoeg een beetje teniet naar mijn mening.
Personages
Aan het begin van het boek is er een notitie voor de lezer door de redactie toegevoegd die omschrijft dat het als uitgever soms moeilijk is om een boek uit te geven waarvan het hoofdpersonage, hier: Maja, een antiheld is. Omdat het moeilijk te pijlen is of het lezerspubliek het hoofdpersonage leuk zou vinden ondanks het gedrag van de protagonist. Laat me hierop zeggen: we hebben meer antiheld-protagonisten nodig. Meer auteurs zouden het “risico” moeten nemen om zich te verdiepen in de grijze zone van personages die noch goed noch slecht zijn; ik snap dat een zekere kwestie van likeability zich dan de kop op steekt, maar ik vind dat het alleen maar toevoegt aan de sterktes van een verhaal alsook aan de relatability. Niemand in het echte leven is puur goed of puur slecht, iedereen doet dingen die ze beter niet hadden gedaan alsook dingen die ze beter meer hadden gedaan. Iedereen heeft zijn heldendaadmomenten alsook momenten van afgetekend te worden als een slechterik, dit is wat ons mens maakt. We maken fouten en leren hieruit en soms maken we fouten en blijven deze fouten maken totdat we realiseren wat we beter anders – pun intended – hadden kunnen doen. Dit is wat hoofdpersonage Maja aan ons toont, ze gaat door omstandigheden bij haar oom, tante en hun dochter wonen omdat ze denkt dat het “anders, beter” is, een plek waar Maja haar eigen (negatieve) gedrag en persoonlijkheidstrekjes onder de loep neemt en bekijkt wat beter kan alsook positieve kanten van haar persoonlijkheid, ze is noch goed noch slecht – het belangrijkste schijnt onherroepelijk door in het boek: ze probeert beter te zijn. Hierdoor vind ik Maja heel likeable, ondanks dat ze soms een beetje te veel commentaar geeft alsook zich te veel met anderen hun zaken bemoeit.
Naast Maja is het personage dat mij het meest intrigeerde de “antagonist,” Regina. Mijn hemel wat voor een attitude heeft zij. In het begin dacht ik nog, oh leuk één persoon die ten minste een beetje om Maja lijkt te geven, maar al snel werd het duidelijk dat Regina helemaal niet zo aangenaam is; iets waar we ook tezamen met Maja achter komen. Ook naar het einde toe vond ik gewoon dat Regina haar gedrag heel neurotisch werd en haar gedrag ook op niets sloeg. Hierdoor leken alle dingen waarvoor Maja commentaar kreeg niets in vergelijking met alle stunts die Regina uithaalde.
Schrijfstijl
Ik heb zo een persoonlijkheidstrekje waarbij ik liever origineel Nederlandstalige werken lees dan vertaalde werken; dit is voornamelijk omdat ik ondervind dat de integriteit van een verhaal beter behouden wordt. Hierdoor was ik dan ook heel enthousiast om Van Campenhouts boek te lezen. Als resultaat genoot ik dan ook immens van Anders, Beter, waarbij je deze integriteit dan ook onmiddellijk aanvoelt bij het openslaan van het boek en met een schrijfstijl die helder en diepgaand wegleest wordt geconfronteerd vanaf het begin. Zeker als Vlaamstalige lezer vind ik het altijd interessant om in het Nederlands te lezen omdat het Vlaams en Nederlands toch zekere genuanceerde verschillen hebben die bij het ene boek al wat meer de kop op steken dan bij een ander boek. Anders, Beter is zo’n boek waarbij deze nuances miniem zijn en een Vlaming niet per se een wenkbrauw kan optrekken bij het gebruik van zekere Nederlands versus Vlaamse taaltrekjes, wat ik persoonlijk nooit erg vind omdat ik deze taalverschillen net leuk vind, maar zij die hier wel een beetje woelig tegenover staan, zullen ondervinden dat dit boek vrij neutraal is in taalgebruik. Dus ik hoop dit boek dan ook zeker massaal in Vlaamse boekhandels tegen te komen, want het is heel toegankelijk en verzekert ook een blik tot het Amsterdamse.
Van Campenhout schrijft op zo’n manier dat alles heel erg to the point is en er niet rond de pot gedraaid wordt. Informatie wordt wel op zo’n manier achtergehouden dat de lezer telkens verder wilt lezen om alle puzzelstukjes die er doorheen het boek worden aangereikt in elkaar te kunnen passen. Zeker wanneer het aankomt op het oh zo bizarre gedrag van Regina, Van Campenhout weet namelijk om onze antagonist zo uit te lijnen dat we nooit goed weten hoe we tegenover haar moeten staan, zeker wanneer ze twijfel bij onze protagonist Maja oproept waardoor Maja nooit weet of zij degene is die iets fout deed of Regina; een zekere meesterschap in het schrijven is hiervoor nodig om personages op zo’n manier neer te zetten, en Van Campenhout heeft hier zeker de skill-set voor.
Extra
Ik wil graag even een shout out geven ook naar de mensen die de cover voor dit boek hebben vormgegeven. Het kleurenpalet is niet te druk en past zo mooi samen, de afbeelding is simpel en toch vat het de essentie van het boek goed samen alsook werkt het mooi samen met de titel. De twee silhouetten van Maja en Regina in het raam roepen een zeker mysterie op in zij die de cover ter handen krijgen, wat ook exact hetgeen is wat het boek in zich draagt.
Doordat het einde zo overhaast voelde en de hele opbouw van het boek een beetje teniet deed voor mij geef ik Anders, Beter van Lisa van Campenhout een welverdiende drie-en-een-half à vier sterren op Goodreads.
