Zoals jullie weten heb ik in twee maanden tijd mijn nieuwe boek geschreven. Dan is het nu toch af, zou je zeggen. Maar nee, er komt nog een hoop bij kijken. Tussen het moment dat je de allereerste regel op papier zet en dat het in de winkels ligt, zit vaak een heel jaar. Soms duurt het proces iets langer en soms iets korter, maar laten we even van een jaar uitgaan. Dit zijn twaalf maanden waarin er intensief aan het boek gewerkt wordt.
Huh? Maar je zegt net dat je je nieuwe boek in twee maanden tijd hebt geschreven! Ja, dat klopt. Dan hebben we het over de eerste versie. Zie het als een ruwe diamant. Het is nog een manuscript en dat moet geslepen worden. Er moet worden geschrapt en geschaafd. Herschreven. Omgegooid. Vernietigd. Opnieuw opgebouwd.
Een boek ontstaat door teamwork. Bijna iedere auteur heeft een vast groepje proeflezers dat in een vroeg stadium de zwakke punten in je verhaal weet aan te stippen. Ze zijn allemaal superkritisch en zullen niet schromen om je te vertellen waar je verhaal tekortkomt. Maar ze zullen het je ook vertellen als ze iets juist heel goed vinden en je ze hebt verrast met een leuke of spannende plottwist.
De herschrijffase is misschien wel de belangrijkste fase van het schrijven van een boek. Tijdens de eerste versie kun je je nog lekker uitleven en zie je wel waar je uitkomt. Maar het moet wel allemaal kloppen, er mogen geen open lijntjes zijn, de plot moet goed in elkaar zitten en bevredigend zijn. Vinden je proeflezers je personages 3D genoeg? Worden ze meegesleept door het verhaal en kunnen ze zich inleven? Is het herkenbaar en geloofwaardig? Zijn er ook genoeg kleine spanningsbogen en plotjes die tussentijds opgelost worden? Maken de personages genoeg ontwikkeling door? Dan moet het allemaal ook nog duidelijk leesbaar zijn, zodat de lezer erdoorheen vliegt en aan het einde moet hij echt verrast worden.
Juist. Als ik dit zo lees denk ik: o mijn god, wat een werk! Kan ik dat allemaal wel? Een boek moet wel aan heel veel eisen voldoen. Lezers doorzien alles en merken elk verhaaltechnisch foutje op. En dan heb je nog recensenten en bloggers. Al die mensen moet je tevredenstellen met jouw verhaal. Maar dat is nu net niet mogelijk. Iedereen heeft een andere smaak en niet elk verhaal kun je even goed vinden. Dus hoe erg je je best ook doet op de eerste versie, de tweede, derde of misschien wel de vierde, meningen verschillen. Gelukkig kunnen we dat van ons af zetten tijdens het schrijven, anders zouden we denk ik allemaal een writer’s block hebben. En natuurlijk heb ik makkelijk praten met zoveel enthousiaste recensies. Maar vaak is het net die ene die net iets minder positief is die je niet loslaat…